leder jaar vragen we op 1 december, World Aids Day, meer aandacht voor hiv, omdat er anno 2024 nog altijd veel onwetendheid en clichés heersen over het virus. Hierdoor blijven mensen met hiv blootgesteld aan een hardnekkig en pijnlijk stigma. Reden genoeg om ook dit jaar achter een sensibiliseringscampagne te staan met een glasheldere boodschap "Nog steeds op zoek naar hiv?"
De voorbije 40 jaar heeft de wetenschap niet stilgezeten in de strijd tegen hiv.1 Vandaag beschikken mensen met hiv in België over eenvoudige behandelingen die voor een complete onderdrukking van het hiv-virus in hun bloed kunnen zorgen.2 Wie zijn of haar behandeling correct opvolgt, onderdrukt het hiv-virus in die mate dat het niet meer detecteerbaar en dus ook niet meer overdraagbaar§ is.3
Helaas is dit fantastische nieuws nog altijd onvoldoende gekend bij het grote publiek. Vandaar de campagne die dit jaar gesymboliseerd wordt door mensen die turend door een enorm vergrootglas op zoek zijn naar hiv. Dat dit weinig zin heeft wordt meteen duidelijk met de definitie van 'n=n', nl dat een gepaste behandeling het virus niet detecteerbaar maakt en dus niet overdraagbaar. Met deze glasheldere taal willen we het gebrek aan kennis over hiv tegengaan. We hopen daardoor de vooroordelen en stigma te kunnen verminderen voor mensen met hiv.
De vooruitgang die de wetenschap in de strijd tegen het hiv-virus geboekt heeft, is enorm. De huidige medicatie is doeltreffender, gemakkelijker beschikbaar en eenvoudiger in te nemen. De levenskwaliteit van mensen met hiv is er dan ook sterk op vooruitgegaan. Maar het stigma, dat blijft, ook al is het niet meer van deze tijd.
Een deel van het grote publiek blijft denken dat hiv erg besmettelijk is of dat je het virus enkel oploopt door slechte keuzes te maken. Soms zien mensen met hiv hun omgeving afstand nemen, letterlijk en figuurlijk. Ze kunnen zich dan eenzaam en geïsoleerd voelen. In andere gevallen internaliseren ze het stigma en gaan ze zich schuldig of angstig voelen, waardoor ze geen beroep durven doen op de nodige zorg.
Stigma rond hiv kan leiden tot:
Frustrerend is het - en zeer onterecht. Daarom willen we n=n of niet detecteerbaar = niet overdraagbaar tot de algemene kennis van het grote publiek laten behoren. Bij een aanhoudende niet meetbare virale lading is het virus niet detecteerbaar in het bloed en wordt het niet meer overgedragen.§ Die wetenschappelijke bewijzen bestaan intussen al meerdere jaren.3.4
Hoog tijd dat ze deel uitmaken van onze algemene kennis.
Niet detecteerbaar = Niet overdraagbaar. Of n=n.
Een simpele boodschap met een grote impact, want wie zijn hiv-behandeling correct volgt, kan het virus in die mate onderdrukken dat het niet detecteerbaar wordt in het bloed. Na zes maanden kan het virus ook niet overgedragen worden via een seksuele relatie of van de moeder tot de baby (zonder borstvoeding).3.4*
Weg met de mythes en fabeltjes van weleer. Je kan iemand met hiv de hand of een knuffel geven. Je kan samen koffiedrinken of aan grootse projecten werken. En er de vruchten van plukken. Want n=n.
*O transmissie voor 5482 moeders op continue antiretrovirale behandeling vanaf de conceptie en met een niet-detecteerbare virale lading bij de bevalling. Geen enkele baby kreeg borstvoeding en ze kregen allemaal neonatale profylactische behandeling.4
In 2023 werden 665 nieuwe diagnoses vastgesteld.
Hiv kan zich bevinden in bloed, sperma en voorvocht, vaginaal vocht en moedermelk. Als deze lichaamsvochten in contact komen met iemands bloedbaan of slijmvliezen, is er kans op hiv-overdracht. Dit kunnen de slijmvliezen zijn in de mond, anus, vagina en op de penis.7
Tegen 2030 streeft men naar het einde van aids wereldwijd.6
Om dat doel te bereiken stelde UNAIDS in 2014 concrete wereldwijde doelstellingen vast die nodig waren om de aids-epidemie in te dijken.
De 90-90-90 doelen werden opgesteld met 2020 als deadline:
van alle mensen met hiv moeten hun hiv-status kennen
van alle mensen die antiretrovirale therapie krijgen, moeten een onderdrukking van de virale lading bereikt hebben, d.w.z. dat het hiv- virus zodanig onderdrukt is hun bloed dat het niet meer detecteerbaar is
van alle mensen met een gediagnosticeerde hiv-infectie moeten een duurzame antiretrovirale (anti-hiv) therapie krijgen
Hoewel België, naast verschillende andere landen, deze doelen bereikt heeft in 20206, is er wereldwijd nog werk aan de winkel. En ook in België zelf zijn er verdere inspanningen nodig. Daarom heeft UNAIDS in 2021 nieuwe doelstellingen bepaald die tegen 2025 moeten bereikt worden. Nu wordt er gestreefd naar 95-95-95, en wordt er een bredere kijk gehanteerd. Een bijkomend doel is dat tegen 2025 minder dan 10% van de mensen met hiv stigma en discriminatie zouden ervaren.9
En dat brengt ons weer bij deze campagne: door meer duidelijkheid te creëren, willen we de vooroordelen doorbreken, waardoor er minder stigma en discriminatie is tegenover mensen met hiv.
CONTACTGEGEVENS
MSD Belgium
msdbelgium@msd.com
Gilead Sciences
BR.Reception@gilead.com
ViiV Healthcare
be.viiv@viivhealthcare.com
§via een seksuele relatie of van moeder tot baby (zonder borstvoeding)
AFKORTINGEN
aids = acquired immunodeficiency syndrome;
hiv = human immunodeficiency virus;
UNAIDS = Joint United Nations Programme on HIV/AIDS.
VU: ViiV Healthcare srl/bvba Avenue Fleming 20, 1300 Wavre Belgium | NP-BE-HVU-WCNT-240016-October 2024.
Gilead Sciences BV/SRL - Park Lane, Culliganlaan 2D, 1831 Diegem | BE-UNB-1367 - Oktober 2024.
MSD Belgium BV, Vorstlaan 25-1170 Brussel | BE-NON-02296 Date of last revision: 10/2024
REFERENTIES